2021-2023 ҚР БҒМ ГРАНТЫ
Жоба тақырыбының атауы: Қазіргі қазақстандық қоғамдағы ғылымның институционалдық мәртебесі: репрезентативтілік проблемаларын бағалау және ғылым беделін дамытудың жаңа парадигмасының басым бағыттарын әзірлеу.
Жобаның басталуы мен аяқталуының болжамды күні, оның айлардағы ұзақтығы: жобаның басталуы 01.01.2021 Ж. және жобаның аяқталуы 31.12.2023 ж., ұзақтығы 36 ай.
Кіріспе бөлім:
Жобаның жалпы идеясы эмпирикалық және қолданбалы әлеуметтік зерттеулер әдістерін қолдана отырып, қазіргі қазақстандық қоғамдағы ғылымның институционалдық мәртебесі туралы Әлеуметтік идеяларды жан-жақты талдаудан тұрады. Ғылыми білімді оңайлату есебінен емес, оны қоғамдық қажеттілік тілі форматына көшіру арқылы қоғамдағы ғылымның мәртебесін арттыру мақсатында ғылыми зерттеулердің нәтижелерін танымал ету тұжырымдамасын әзірлеу көзделеді. Негізгі агенттер ретінде мыналар анықталды: мемлекет және кәсіпкерлік сектор инвесторлар тобы ретінде; БАҚ және білім ғылымның рөлі мен мәртебесі туралы қоғамдық пікірді қалыптастыратын және қолдайтын институттар ретінде; халық қоғамдық пікірдің өкілдері ретінде; ғалымдар "таза ғылым"идеясын іске асырудың мәртебелік қажеттіліктерінің тасымалдаушысы ретінде.
Жобаның мақсаты:
Жобаның мақсаты-қазіргі қазақстандық қоғамда ғылымның қоғам өміріндегі орны мен рөлі туралы қалыптасқан түсініктерді зерттеу негізінде ғылымның мәртебесі туралы Әлеуметтік түсініктердің оның әлеуметтік маңыздылық деңгейін арттыру арнасында өзгеруіне кедергі келтіретін негізгі проблемалық аймақтарды анықтау.
Жобаның міндеттері:
- зерттеудің теориялық-әдіснамалық тұжырымдамасы мен әдістемелік құралдарын әзірлеу;
- қоғамдағы ғылымның институционалдық мәртебесін қалыптастыру мен қолдаудың халықаралық тәжірибесін талдау;
- қазіргі қазақстандық қоғамдағы ғылымның мәртебесі мәселесі бойынша стейкхолдерлердің негізгі ұстанымдарын анықтау
- білім беру БАҚ субъектілері мен халыққа (азаматтардың қалған санаттары) сауалнама ұйымдастыру негізінде қазіргі қазақстандық қоғамдағы ғылымның мәртебесі мәселесі бойынша негізгі ұстанымдарды анықтау);
- қазақстандық қоғамдағы ғылымның институционалдық мәртебесін айқындайтын проблемалық аймақтарды бөле отырып, сауалнама нәтижелерін саралауды жүргізу
- уәкілетті мемлекеттік ұйымдар, ғылыми ұйымдар, институттар және ғылыми қоғамдастық үшін қазақстандық қоғамдағы ғылымның институционалдық мәртебесін арттыруға бағытталған бастапқы ұсынымдар кешенін әзірлеу.
Күтілетін нәтижелер:
Жобаның негізгі нәтижесі - ғылыми зерттеулердің нәтижелерін танымал ету бағдарламасын іске асыру арқылы қазақстандық қоғамдағы ғылымның институционалдық мәртебесін арттыруға бағытталған, қоғамдағы ғылымның мәртебесін қалыптастыру мен қолдау саласындағы қазіргі саясаттың генезисі мен эволюциясын сыни талдау, оның нәтижелілігін бағалау және оның күшті және әлсіз жақтарын айқындау, оның басқа элементтермен тиімді және тиімсіз өзара байланысын анықтау негізінде әзірленген уәкілетті мемлекеттік ұйымдарға, ғылыми ұйымдарға, институттарға және ғылыми қоғамдастыққа арналған ұсынымдар кешені.
Міндеттеріне сәйкес жобаның негізгі нәтижелері:
- Классикалық және қазіргі заманғы тұжырымдамаларды жалпылау және жүйелеу негізінде зерттеудің теориялық-әдіснамалық тұжырымдамасы жасалып, зерттеудің әдістемелік құралдары қалыптастырылатын болады.
- Халықаралық тәжірибені зерделеу негізінде қоғамдағы ғылымның мәртебесін қалыптастыру мен ұстап тұрудың халықаралық практика тұрғысынан неғұрлым танымал және тиімді әдістері айқындалатын болады.
- Сауалнама/сұхбаттасу негізінде қазіргі қазақстандық қоғамдағы ғылымның институционалдық мәртебесін айқындау мәселесі бойынша стейкхолдерлердің негізгі ұстанымдары анықталатын болады.
- Сауалнама негізінде БАҚ, Білім және халық субъектілерінің қазіргі қазақстандық қоғамындағы ғылымның институционалдық мәртебесін айқындау мәселесі бойынша түйінді ұстанымдар анықталатын болады.
- Сауалнамалардың топтастырылған көрсеткіштерінің негізінде қазақстандық қоғамдағы ғылымның институционалдық мәртебесін айқындайтын проблемалық аймақтарды бөле отырып, нәтижелерге ранжирлеу жүргізу.
- Уәкілетті мемлекеттік ұйымдар, ғылыми ұйымдар, институттар және ғылыми қоғамдастық үшін қазақстандық қоғамдағы ғылымның институционалдық мәртебесін арттыруға бағытталған бастапқы ұсынымдар кешенін әзірлеу.
Жоба нәтижелерін іске асырудың негізгі нысандары:
А) шетелдік және отандық рецензияланатын ғылыми журналдарда мақалалар жариялау:
- Scopus базасында citescore бойынша кемінде 35 (отыз бес) процентилі бар рецензияланатын ғылыми басылымда 1 (бір) мақала),
-нөлдік емес импакт-факторы бар рецензияланатын шетелдік және (немесе) отандық басылымдарда (ҚР БҒМ БҒССҚК ұсынған немесе оларға теңестірілген) кемінде 3 (үш) мақала);
Б) көлемі 10 б.т. кем емес ұжымдық монографияны отандық баспада жариялау;
В) мүдделі тараптарға жіберілетін өнеркәсіп пен ғылыми-инновациялық саланы мемлекеттік реттеу және оларды мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру жөніндегі әдістемелік ұсынымдар (енгізу туралы актілер немесе анықтамалар, хаттар және т. б. түріндегі тиісті растамаларды ала отырып).);
Г) кемінде 4 (төрт) халықаралық ғылыми конференциялардың баяндамаларының тезистері (оның ішінде 2021 жылы – кемінде 2 (екі), 2022 жылы – кемінде 2 (екі) баяндама тезистері).
Болжамды ғылыми нәтижелер туралы қосымша мәліметтер
1) күтілетін нәтижелердің қолданылу саласы-уәкілетті мемлекеттік ұйымдардың, ғылыми ұйымдар мен институттардың саласы;
күтілетін нәтижелердің нысаналы тұтынушылары-мемлекеттік басқару органдары, ғылыми қызмет субъектілері.
2) негізгі ғылыми бағыттың және ғылым мен технологиялардың аралас салаларының дамуына күтілетін нәтижелердің әсері
Жобаның ғылыми әсері оның шеңберінде қолданылатын әдістер мен тетіктердің тиімділігін арттыруға бағдарланған қоғамда ғылым мәртебесін қалыптастыру және қолдау саласындағы Қазақстан Республикасының саясатын жетілдірудің тұжырымдамалық негіздерін әзірлеу, сондай-ақ қазіргі стратегиялық модельдің проблемаларын анықтау болып табылады.
3) алынған ғылыми нәтижелерді коммерцияландырудың қолданылуы және (немесе) мүмкіндігі
Зерттеу нәтижелерін коммерцияландыру болжанбайды. Жобаның нәтижелері мүдделі нысаналы тұтынушыларға негізгі нәтижелер жарияланғаннан кейін өтеусіз негізде берілетін болады.
4) негіздемесімен бірге жоба нәтижелерінің әлеуметтік, экономикалық, экологиялық, ғылыми-техникалық, мультипликативтік және (немесе) өзге де әсерін қамтиды
Әлеуметтік-экономикалық тиімділік Қазақстанның қоғамдағы ғылым мәртебесін қалыптастыру және қолдау саласындағы саясатының қолданыстағы тетіктерін жетілдіру, оның әлсіз жақтары мен сәтсіздіктерін жою және ғылым мәртебесінің өсуі және соның салдарынан оны, оның ішінде әлеуметтік сұранысты арттыру контексінде оның базалық бағыттарын дамыту жөніндегі бірінші кезектегі шаралар тізбесін қалыптастыру бойынша ұсынымдар әзірлеуден тұрады.
Зерттеу тобы және жобаны басқару:
Таубаев Аяпберген Алданайұлы, 1973 ж.т., э.ғ.д., профессор, ғылыми-педагогикалық қызмет өтілі 25 жылдан астам, соңғы 5 жылда жобаларға ғылыми жетекші ретінде қатысқан:
- «Еуразиялық экономикалық одақ елдеріндегі ғылымды қажетсінетін жоғары технологиялық сектор: даму мониторингі және өзара іс-қимыл перспективалары» ҚР БҒМ ҒК гранты, 2018-2020ж.;
-ҚР БҒМ ҒК «Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің ұлттық инновациялық жүйелері: даму тетіктері, өзара іс-қимылдың алғышарттары және интеграция перспективалары» гранты, 2015-2017ж.;
- «ЕАЭО елдерін қайта индустрияландыру жағдайында өңірлік экологиялық-әлеуметтік-экономикалық жүйелердің серпінді дамуының сценарийлерін модельдеу» ҚР БҒМ ҒК гранты, 2015-2017ж.
1995 жылдан бері барлығы 210-нан астам жарияланым, оның ішінде 15 монография, WoS және Scopus 19 мақала, ҚР БҒМ БҒССҚК 41 мақала, РҒДИ 43 жарияланым, 7 авторлық куәлік бар.
ORCID: orcid.org/0000-0001-5970-1977
Publons: publons.com/researcher/1463926/ayapbergen-taubayev/
Scopus Author ID: 56658678800
Researcher ID: B-2009-2018
Scopus H-index: 3
Жұмыс түрлері: жобаны басқару; 1-6 міндеттерді орындау; есептерді дайындау, жарияланымдарды дайындауға қатысу.
Б) Есенгараев Есет Жемисбекович, тарих ғылымдарының кандидаты, 1960 ж.т., ғылыми-педагогикалық қызмет өтілі 36 жыл. 1995 жылғы Макартурлар қорының жеке грантының және 2002 жылғы CARI бағдарламасы бойынша бірлескен гранаттың иегері.
50-ден астам ғылыми жарияланымның, оның ішінде 2 монографияның, сондай-ақ 100-ден астам танымал ғылыми жарияланымның авторы.
Жұмыс түрлері: Күнтізбелік жоспардың 1-6 міндеттерін орындау; есептерді дайындауда көмек көрсету; жарияланымдарды дайындау.
В) Кернебаев Айдын Сапарұлы, PhD, 1986 ж.т., ғылыми-педагогикалық жұмыс өтілі 11 жыл, соңғы 5 жыл ішінде жоба тақырыбы бойынша зерттеулерге қатысты:
- «Еуразиялық экономикалық одақ елдеріндегі ғылымды қажетсінетін жоғары технологиялық сектор: даму мониторингі және өзара іс-қимыл перспективалары» ҚР БҒМ ҒК гранты, 2018-2020, жауапты орындаушы;
40-тан астам жарияланымның, оның ішінде 5 монографияның, 3 авторлық құқық объектісіне құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің, 3 шетелдік рецензияланатын ғылыми басылымдарда, 4 мақала ҚР БҒМ БҒССҚК ұсынған басылымдарда, 1 мақала РФ ЖАК-ы жарияланылған.
ORCID: orcid.org/ 0000-0001-8825-8564
Scopus Author ID: 57199153438
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57199153438
Scopus H-index: 1
Жұмыс түрлері: Күнтізбелік жоспардың 1-6 міндеттерін орындауда ассистент жасау; материалдарды жинау; жоба бойынша ағымдағы құжаттаманы жүргізу; жарияланымдарды дайындау.
Г) Пунтус Евгения Александровна, әлеуметтік ғылымдар магистрі, 1974 ж.т., ғылыми-педагогикалық қызмет өтілі 23 жыл, соңғы 5 жыл ішінде жоба тақырыбы бойынша зерттеулерге қатысты:
- ҚР БҒМ ҒК 5163/ГФ4 «Қазақстанның индустриялық-инновациялық және интеграциялық дамуының қазіргі жағдайында моноқалалардың адами капиталын дамыту: әдістеме және практика» гранты, 2015-2017, орындаушы;
- Эрасмус+ MIETC 610198-EPP-1-2019-1-ES-EPPKA2CBHE-JP, 2020-2023, зерттеуші.
50-ден астам жарияланымның, оның ішінде 3 ұжымдық монографияның, ҚР БҒМ БҒССҚК ұсынған басылымдарда 3 мақаланың авторы.
РҒДИ h-index: 1
Жұмыс түрлері: Күнтізбелік жоспардың 1-6 міндеттерін орындауда ассистент жасау; материалдарды жинау; жоба бойынша ағымдағы құжаттаманы жүргізу; жарияланымдарды дайындау.
Д) Пупышева Татьяна Николаевна, экономика ғылымдарының магистрі, 1981 ж.т., ғылыми-педагогикалық қызмет өтілі 18 жыл, соңғы 5 жыл ішінде жоба тақырыбы бойынша зерттеулерге қатысты:
-ҚР БҒМ ҒК «Қазақстанның индустриялық-инновациялық және интеграциялық дамуының қазіргі жағдайында моноқалалардың адами капиталын дамыту: әдістеме және практика» гранты, 2015-2017, орындаушы.
50-ден астам жарияланымның, оның ішінде 2 ұжымдық монографияның, БҒССҚК ҚР БҒМ 3 мақаласының авторы.
ORCID: orcid.org/ 0000-0002-3806-6342
РҒДИ h-index: 1
Жұмыс түрлері: ӨЖ орындауға қатысу. 1.2, 2.2, 3.2, 4.1, 5.1, 5.3 дайындау; материалдарды жинау; жоба бойынша ағымдағы құжаттаманы жүргізу; жарияланымдарды дайындау.
Е) Кадиров Біржан Қалкенұлы, экономика ғылымдарының магистрі, 1987 ж.т., ғылыми-педагогикалық қызмет өтілі 10 жыл, соңғы 5 жыл ішінде жоба тақырыбы бойынша зерттеулерге қатысты:
- ҚР БҒМ ҒК «Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің ұлттық инновациялық жүйелері: даму механизмдері, өзара әрекеттесудің алғышарттары және интеграция келешегі» гранты, 2015-2017, орындаушы;
23-тен астам жарияланымның, оның ішінде 1 ұжымдық монографияның авторы.
Жұмыс түрлері: Күнтізбелік жоспардың 1-6 міндеттерін орындауда ассистент жасау; материалдарды жинау; жоба бойынша ағымдағы құжаттаманы жүргізу; жарияланымдарды дайындау.
Ж) Жақыпова Динара Ермекқызы, экономика ғылымдарының магистрі, Қазтұтынуодағы Қарағанды экономикалық университетінің «МЖБ» мамандығының 1 курс докторанты, 1983 ж.т., ғылыми-педагогикалық қызмет өтілі 13 жыл.
Халықаралық, республикалық, жергілікті басылымдарда 50-ден астам жарияланымдардың авторы;
Зияткерлік меншік туралы 4 куәлік; Қазақстанның жас ғалымдары арасындағы ғылыми жұмыстардың республикалық конкурсының жүлдегері.
Жұмыс түрлері: Күнтізбелік жоспардың 2-5 міндеттерін орындауда көмек көрсету; материалдар жинау; Жарияланымдар дайындау.
З) Курилкин Антон Александрович, экономика ғылымдарының магистрі, 1981 ж.т., ғылыми-педагогикалық қызметтегі еңбек өтілі 15 жыл, экономист-практик, практикалық қызметтегі еңбек өтілі 5 жыл. 10-нан астам жарияланымның авторы.
Жұмыс түрлері: Күнтізбелік жоспардың 2-5 міндеттерін орындауда ассистент жасау; материалдарды жинау; жоба бойынша ағымдағы құжаттаманы жүргізу; жарияланымдарды дайындау.